مدیرعامل سازمان سرمایهگذاری و مشارکتهای شهرداری اقدامات و فعالیتهای این مجموعه را شرح داد
مدیرعامل سازمان سرمایهگذاری و مشارکتهای شهرداری اصفهان، معتقد است ضرورت استفاده از مزایای سرمایهگذاری بخش خصوصی در زیرساختها برای مدیران شهری آشکار شده و شاید این تنها روش برای به سرانجام رساندن پروژههای شهری باشد. شهرام رئیسی، دکترای علوم اقتصادی در گرایش شهری و منطقهای و بخش عمومی را از دانشگاه اصفهان اخذ کرده و در سوابق شغلی خود مسئولیتهایی چون معاونت اقتصادی اداره کل امور اقتصادی و دارایی استان، معاونت مطالعات سازمانی اداره امور شعب بانک ملی و نماینده کمیسیون هماهنگی بانکها در مرکز خدمات سرمایهگذاری و ستاد تنظیم بازار استان را به ثبت رسانده است.
او که در سوابق علمی خود تجربه نگارش چند کتاب اقتصادی را نیز دارد، با حکم قدرتاله نوروزی، شهردار اصفهان، عهدهدار مسئولیت سازمانی شد که نبض سرمایهگذاری در نصفجهان را در اختیار دارد و حالا پس از سه سال و اندی که سکانداری سازمان را برعهده داشته، ارتقای جایگاه سازمان سرمایهگذاری و افزایش ضریب نفوذ آن در تصمیمگیریهای کلان شهری را رؤیایی در دسترس عنوان میکند. برای اینکه در جریان عملکرد سازمان سرمایهگذاری و مشارکتهای شهرداری اصفهان قرار بگیرید، با گفتوگوی ما با شهرام رئیسی همراه شوید.
در چشمانداز مدیریت شهری، اصفهان بهعنوان شهری مظهر تمدن اسلامی، ارزشمدار، ایمن و روان، هوشمند و پیشرفته، توسعهیافته با اقتصاد پویا و بهرهور، خلاق و نظاممند، مردممحور و مشارکتجو، آیندهنگر، سرآمد و ایدئال برای زندگی ترسیم شده و جذب و پشتیبانی از سرمایهگذاری و فعالیتهای اقتصادی ویژه در شهر یکی از اهداف مدیریت شهری در اعتلای هویت متمایز و ایجاد یک تصویر ملی پویا از شهر اصفهان و حرکت به سوی رشد و توسعه پایدار شهری است. تعامل سازنده با فعالان اقتصادی بخش خصوصی بهعنوان همکاران تجاری مدیریت شهری در رشد و توسعه شهر و بهرهگیری گسترده از توان و دانش سرمایهگذاران با رویکرد همافزایی، اعتماد و ارزشآفرینی اقتصادی برای ذینفعان بهعنوان راهبردی دوراندیش و آیندهنگر، باعث ارتقای سطح کمی و کیفی سرمایهگذاری در شهر، تسریع و تسهیل در روند اجرا و بهرهبرداری از طرحها و پروژههای شهری، مولدسازی داراییهای شهر، دستیابی به منابع درآمدی پایدار و توسعه مشارکتی شهر میشود.
هدایت و بهکارگیری سرمایههای بخش خصوصی با هدف تأمین منابع پایدار برای توسعه همهجانبه زیر ساختهای شهری، شناسایی فرصتهای مناسب مشارکت و سرمایهگذاری، جلب سرمایهگذاری بازارهای موجود و بالقوه در راستای دستیابی حداکثری به منافع شهرداری، تأمین منابع درآمدی غیرعوارضی و غیرمتمرکز، ارزیابی اقتصادی طرحها و پروژهها و تهیه طرحهای توجیهی اقتصادی پروژهها از مهمترین وظایف سازمان در راستای چشمانداز مأموریتی آن است ودر این دوره تلاش کردیم در راستای توسعه پایدار شهری و با رویکرد ارزشآفرینی اقتصادی برای ذینفعان، اصفهان را به شهری سرآمد و جهانی با فرصتهای سرمایهگذاری تبدیل کنیم.
در خصوص مسائل درآمدی در بودجه و برنامههای شهرداری، بخشی از آن به مقوله سرمایهگذاری بر میگردد که ذیل درآمدزایی و ایجاد درآمد پایدار، مسئله سرمایهگذاری عنوان شده است. زمانی که این مسئولیت را عهدهدار شدم، در برنامه ارائهشده، بحثهای مربوط به سرمایهگذاری هدفگذاری شده بود که بر اساس همان هدف حرکت کردیم و امروز دستاوردها را میتوانیم ذیل همان برنامه تبیین و معرفی کنیم.در ساختار کلی مدیریت شهری، فارغ از اینکه ما ذیل چه برنامه و مسیری حرکت کردیم، موضوع سرمایهگذاری به صورت کلی و با استفاده از مشارکتهای بخش خصوصی یکی از فاکتورهای بسیار اثرگذار در همه مباحث مربوط به مدیریت شهری است؛ یعنی اگر مسائل مدیریت شهری را مطرح میکنید، حتما بخشی از آن به مشارکت بخش خصوصی بر میگردد. هر مجموعه در مدیریت شهری ملزم به ایجاد درآمد پایدار از محل سرمایهگذاری و مشارکت با بخش خصوصی یا ذینفعان فعالیتها در مدیریتهای شهری است.
در سازمان سرمایهگذاری و امور مشارکتهای مردمی، در چند حوزه اولویتها را تعریف کردیم که اصلاح فرایندها و استانداردسازی فرایندهای دفتر سرمایهگذاری و مشارکتها و ایجاد بانک اطلاعاتی را در دستور کار قراردادیم. اهمیت ایجاد بانک اطلاعاتی از آن جهت است که نه فقط برای ارائه آمار، بلکه برای تصمیمگیریهای ما مدنظر قرار گیرد؛ زیرا بدون آمار هر تصمیمگیری دچار خطای زیادی خواهد شد. این سازمان سبقه طولانی ندارد و سابقه آن به کمتر از دو دهه برمیگردد و نیازمند بودیم در مسیری حرکت کنیم که برای بخش خصوصی استاندارد، شفاف و رقابتپذیر باشد. این دستور کار، زمان زیادی از ما گرفت و در واقع نیازمند کار مطالعاتی و تحقیقاتی و بررسیهای بسیار زیاد بود. در بحث آمار، اطلاعات تمام پروژههای مشارکتی جمعآوری و طبقهبندی شد و بر اساس این آمار به سراغ پروژههایی رفتیم که به دلایل مختلف روند تکمیل آنها تعطیل شده یا راکد شده بود. از طرف دیگر درآمدهایی را که برای شهرداری متصور بود، در این آمارها شناسایی کردیم و در بودجه اگر مشاهده کنید، روند تغییرات درآمدی از محل سرمایهگذاری در این سه سال افزایش چشمگیری داشته که نتیجه داده سازی و تکمیل آمارهاست. پروژههای راکد یا غیرفعال که منابع شهرداری و شهر و شهروندان را قفل کرده بود، چالش مهمی بود که با آن مواجه شدیم و رفع این چالش زمان زیادی از ما گرفت؛ اما امروز به جرئت میتوانم بگویم تقریبا این پروژهها را تعیین تکلیف کردیم که این اقدام جایی نوشته نمیشود. وقتی پروژهای در دستور کار قرار میگیرد، طبیعی است که آمار و ارقام مربوط به آن ثبت شود؛ اما اقدامات لازم برای فعالکردن پروژههایی که به دلایل مختلف راکد مانده و زمان زیادی صرف مذاکرات و مشخص شدن روند آن شده، در آمارها ذکر نمیشود؛ اما کار بزرگی است. یا بحث اصلاح فرایندها در عملیات آماری که ممکن است کسی متوجه نشود چه کاری بزرگی انجام شده؛ اما 77 قرارداد مشارکتی در این سه سال منعقد شد که 33درصد کل قراردادهای 15 سال اخیر بوده که آمار شفاف و دقیق گویای این موضوع است.
روند انعقاد قراردادها، نکته مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد. تمام این قراردادها با صدور فراخوان بوده و یک قرارداد سلیقهای، دستوری و سفارشی نبستهایم؛ یعنی همه با فراخوان و منبعث از اصلاح فرایند بوده است که در این بخش روند موفقیتآمیزی داشتهایم؛ اما بخش نظارت بر پروژهها هنوز جای کار دارد، البته برای این بخش نیز برنامه داشتیم؛ ولی اقدام لازم در زمینه نظارت بر پروژه نیازمند آن است که از لحاظ وعده و وعید تقویت شود و در آینده باید روی این بخش تمرکز شود.
برخی چالشهایی که هنوز هم با آن مواجه هستیم، به جایگاه سازمانی دفتر سرمایهگذاری و امور مشارکتهای شهرداری برمیگردد. این جایگاه به دیگر بخشهای شهرداری بسیار وابسته بوده و مواد اولیهای که قرار است وارد این سازمان شود و به این سازمان شکل دهد و مواد را به محصول تبدیل کند، خارج از حوزه اختیارات این سازمان است. یعنی تعریف پروژه حتما باید توسط مناطق 15گانه شهرداری و سازمانها صورت بگیرد، البته در دستاوردی که به آن اشاره شد و در آمارها نیز موجود است، آمارهای ما غیرواقعی نیست و هر چه هست، واقعی است. اگر قراردادی نوشتهایم، حتما انجام دادهایم. بعضا قراردادهایی وجود دارد که قرارداد نوشته شده اما به دلایل مختلف اجرایی نشده اما آمارهای ما کاملا اجرایی شده است. این آمارها خارج از همکاری و همراهی مناطق 15گانه و سازمانها نبوده و تابع آنها بوده است، اما اگر جایگاه سازمان ارتقا پیدا کند، امکان افزایش میزان نفوذ مثبت سازمان سرمایهگذاری در مدیریت شهری بالا میرود که این موضوع در مدیریت شهری آینده نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
آمارهای حجم سـرمایهگذاری کاملا مشخص است. تا پایان سال 99 مجموع ارزش سرمایهگذاری اعم از آورده ما و شریک، هزار و هشتصد میلیارد تومان بوده که عدد قابلتوجهی است. اتفاقی که افتاد و به نظرم مثبت بود، این بود که فقط به قراردادهای مشارکت ساختمانی بسنده نکردیم. این تفکر وجود داشت که مثل قراردادهای قبلی یک زمین، یک پروانه و یک ساخت توسط بخش خصوصی با همکاری شهرداری ایجاد میشود. در حوزه ورزشی، فرهنگی، حملونقل و ترافیک و محیط زیست و بازیافت اقدامات زیادی انجام شده و قراردادهای خوبی نیز منعقد شده است، برخی از آنها کوچکمقیاس هستند؛ یعنی اثرگذاری میدانی دارند؛ مانند برخی از پروژههای ورزشی و فرهنگی و برخی نیز مگاپروژه هستند و اثرگذاری مدیریت شهری دارند؛ مانند حملونقل. البته اشاره به این موضوع بدان مفهوم نیست که قبلا نبوده است، بلکه همان مسیرها را توسعه دادیم و به مرحله قرارداد رساندیم که آثار آن در شهر مشاهده میشود. به هیچ پروژهای در حد ممکن نه نگفتیم، یعنی ممکن است باری را متحمل شده باشیم؛ اما نه نگفتیم و تلاش کردیم به نتیجه برسانیم که شاید انجام نشده باشد. تفاوت بین تعداد فراخوانها در سالهای مختلف با انعقاد قرارداد، نشاندهنده آن است که سعی کردیم به عرصههای مختلف ورود پیدا کرده و در این زمینه فراخوان منتشر کنیم؛ اما ممکن است سرمایهگذاری علاقه و تمایلی به مشارکت نداشته باشد که ما در این راستا به پروژههای خاص محدود نشدیم. در سال 99، 52 فراخوان از سوی سازمان سرمایهگذاری و مشارکتهای مردمی منتشر شد که 24 مورد آن به قرارداد تبدیل شد، در سه سال گذشته نیز در مجموع 112 فراخوان داشتیم که 77 مورد آن به قرارداد مبدل شد.
در تمام مناطق 15گانه شهرداری، پروژه مشارکتی داریم؛ اما در برخی به دلیل استعداد آن منطقه از نظر دسترسی به اراضی و فضای بیشتر، تعداد پروژهها به صورت سنتی بیشتر است، مانند منطقه 10 و 8 اما در منطقه 5 قبلا تعداد کمتری پروژه مشارکتی داشتیم که در حال حاضر یکی از اثرگذارترین پروژههای ما در این منطقه تعریف شده است. بر اساس اطلاعات و آمار موجود، مخصوصا در بخش ساختمان، تقریبا میتوان گفت هر 57 متر زیربنای بخش مسکن قابلیت ایجاد یک شغل به طور مستقیم و 24 شغل به طور غیرمستقیم را دارد. بیش از چهارصد هزار متر مربع، زیربنای پروژههای مشارکتی واقعی ماست که عدد قابل توجهی است و با یک ضرب و تقسیم ساده میتوان فهمید چه تأثیری بر موضوع اشتغال دارد.
زیربنای پروژههای در دست احداث، بیش از 600 هزار متر برآورد میشود که نه تنها از جنبه مدیریت شهری با اهمیت است، از جنبه اقتصاد شهری و مسائل مرتبط آن چون اشتغال و ایجاد درآمد پایدار نیز مورد توجه قرار میگیرد. مدیریت شهری صرف اینکه راهی ساخته شود یا خیابانی را آزاد کنند، نیست، بلکه مجموعهای از فرایندهاست که شهروندان تأثیرات آن را در زندگی خود احساس میکنند.
ممکن است در منطقهای تراکم جمعیت یا بافت زمین برای ساختوسازمحدود باشد پس انتظاری از آن منطقه در بخش ساختمانسازی نیست؛ اگرچه احتمال دارد دیگر بخشها ظرفیت داشته باشند. همچنین ممکن است زمینهای ورزشی داشته باشیم که به ترمیم، توسعه و تجهیز نیاز داشته باشد که بخش خصوصی هم آماده همکاری است. این مجموعهها را شناسایی میکنیم که در این راستا اقدامات خوبی در برخی مناطق انجام شده است؛ مانند منطقه 11 که جزو مناطق محروم است؛ اما با بازسازی حمام رهنان که بهعنوان یک اثرتاریخی در حال تخریب بود، این منطقه رونق خاصی گرفت.
در حوزه سرمایهگذاری، زیاد قائل به این تقسیمبندیهای دروناستانی و بروناستانی نیستیم؛ چون نه میتوانید شناسایی کنید که این پول از کجا آمده و نه نتیجهای دارد. اصل داستان این است که سرمایهگذاری رخ بدهد؛ اما وقتی با شرکتی مانند صنایع اپتیک ایران قرارداد مشارکت BOT منعقد کردیم که نزدیک به 90 میلیارد تومان است، این پول از پایتخت به استان منتقل و سرمایهگذاری شده یا تجهیزاتش خریداری میشود و در استان منشأ اتفاقهای مهمی میشود. اگر ما در مدیریت شهری و دیگر مدیریتها شرایط را برای سرمایهگذاری مهیا کنیم، قطع به یقین بدانید، سرمایه از همه جا میآید؛ زیرا سرمایه هم حساس و هم باهوش است، به محض اینکه احساس خطر کند، فرار میکند و به محض اینکه احساس آرامش و امنیت کند، خود به خود مسیرش را پیدا میکند. این یک واقعیت علمی و پذیرفته شده جهانی است. شما باید شرایط را مهیا کنید، سرمایهگذار جذب میشود. وقتی آن فضا نیست یا شما به دلیل محدودیتهای سازمانی چیزی برای ارائه ندارید، طبیعتا سرمایهگذار هم رغبتی ندارد. به جرئت میگویم و مجمع کلانشهرها نیز حتما بررسی و تأیید میکند، تیم ما در سرمایهگذاری یکی از باثباتترینها از لحاظ مدیریتی و به نظر یکی از موفقترینها هم بوده است.
هیچ محدودیت و مانعی برای جذب سرمایهگذاری خارجی وجود ندارد؛ اما سرمایهگذاری خارجی تابع شرایط خاص خودش است و وقتی میخواهید درباره سرمایهگذاری بینالمللی صحبت کنید، به ساختارهای اقتصاد سیاسی، روابط دیپلماتیک و ارتباطات بینالمللی در سطح کلان کشور گره میخورید. ما تابع آن شرایط بودیم و طبیعتا قبل از این تحریمهایی که بر کشور تحمیل شد، حضور سرمایهگذارانی که منبع خارجی داشتند، بیشتر بود. شخصا اعتقاد دارم در این حوزههایی که ما فعالیت داریم و نه حوزههایی که نیاز به فناوریهای خاص دارد، به اندازه کافی سرمایه داخلی وجود دارد و منابع به وفور زیاد است؛ ولی زمانی به تکنولوژی نیاز داریم که باید از خارج وارد شود.
قبل از کرونا، تقریبا هر فصل کمیسیون سرمایهگذاری در مراکز کلانشهرها جلسات هماندیشی برگزار میکرد که اولین جلسه نیز آبان97 به میزبانی اصفهان بود؛ اما پس از شرایط کرونایی دیگر جلسات برگزار نشده و برپایی این جلسات به سمت آنلاین و برخط پیش رفت. در این جلسات مسائل و مشکلات معاونتها، سازمانها و دفاتر سرمایهگذاری که در کلانشهرها اسامی متفاوتی دارد، مطرح شده و صورت جلسه میشد و بعضا نیز به وزارت کشور ارجاع داده میشد. در کمیسیون سرمایهگذاری کلانشهرها حرکت به این سمت بود که به ساختار منسجمی برسیم که قابلیت اجرایی خوبی داشته باشد.
ما متولی فرهنگ نیستیم و ادعایی نداریم؛ اما مسئله سرمایهگذاری و اهمیت این مقوله و تأثیر آن بهعنوان مولد و محرک رشد اقتصادی و در ادامه توسعه باید تبیین شود. در مقطعی احساس کردیم بتوانیم با انتشار نشریهای به نام سرآمد، با بخش خصوصی و سرمایهگذاران و گروههای هدف ارتباط بگیریم و از این ظرفیت رسانهای در شهرداری اصفهان و تنوع و توانمندی آن در راستای فرهنگسازی استفاده کنیم. چهار شماره منتشر شد، هر چند علاقهمند بودیم 12 شماره در یک سال منتشر شود؛ زیرا تصورمان بر این بود و امیدوارم در آینده ادامه دارد و بهعنوان حلقه ارتباطی سرمایهگذاری باقی بماند.
تاکنون جلسات متعددی با نام «شورای عالی سرمایهگذاری» برگزار شده که برای هر جلسه دعوتنامه برای پنج نفر از اعضا و رئیس شورای اسلامی ارسال میشود که شهردار اصفهان و معاونان نیز در این جلسات حضور دارند. بر اساس آییننامهای، فرایند پروژههای سرمایهگذاری و مشارکتی ارائه میشود و بر اساس فرایند قانونی در این شورا یا تصویب یا رد میشود، در نهایت مرجع بالادستی سرمایهگذاری، شورای عالی است.
کلیه حقوق این سایت متعلق به شهرداری اصفهان می باشد.
تولید، طراحی و پشتیبانی فنی: سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری اصفهان
افزودن ديدگاه