شهرداری‌ها باید در منابع درآمدی خود تجدیدنظر کنند

شهرداری‌ها  اقدامات عمرانی و خدماتی در شهرها انجام می‌دهند، ولی هنوز درآمد پایداری ندارند و این موضوع به دغدغه‌ای برای شهرداران تبدیل شده و عملکرد این نهاد را تحت‌تأثیر قرار داده است.  مجلس بیش از یک دهه اقداماتی را برای تدوین طرحی برای ایجاد درآمدهای پایدار شهرداری‌ها در دستور کارقرار داد تا دغدغه شهرداری‌ها را برطرف کند.

چرا درآمد پایدار؟

نکته‌ای که شاید کمتر به آن پرداخته شده این است که چرا باید شهرداری‌ها به دنبال منابع مالی بیشتر و افزایش درآمد باشند؟ میزان کارایی هزینه در شهرداری‌ها چقدر است؟ آیا اولویت‌های هزینه در شهرداری‌ها وجود دارد؟ آیا کیسه‌ای که شهرداری منابع مالی خود را به آن واریز می‌کند، سوراخ نیست؟رونق اقتصاد و افزایش گردش مالی اقتصاد شهر، به افزایش درآمدهای شهرداری منجر می‌شود. این امر از چند منظر قابل‌توجه است؛ از سویی، رونق اقتصاد و رشد تولید ناخالص داخلی شهر، باعث افزایش مالیات بر ارزش افزوده و در نتیجه افزایش درآمدهای شهرداری از این محل می‌شود. این درآمد در صورت فراهم کردن شرایط بهبود فضای کسب‌و‌کار شهری توسط شهرداری و سوق دادن فعالیت‌های شهر به سمت فعالیت‌های دانش‌بنیان و سبز، باعث ایجاد و گسترش درآمدهای سبز نیز می‌شود. از طرف دیگر، رونق شهر، شرایط ایجاد فضاهای نمایشگاهی، همایش‌ها و... را فراهم می‌سازد که می‌تواند بستر افزایش منابع مالی شهر و شهرداری را فراهم کند.اصلاح الگوهای جمع‌آوری و بازیافت پسماند از ظرفیت‌های مغفول دیگر در شهرداری‌هاست، در حالی‌که در کشورهای پیشرفته، سهم بسیار بالایی از پسماند بازیافت می‌شود، در شهرها سهم این بخش پایین است و بخش زیادی از پسماند دفن می‌شود یا در بعضی کلان‌شهرها به دستگاه‌های زباله‌سوز سپرده می‌شود. فرایندهای بازیافت پسماند و شیوه‌های واگذاری آن به شرکت‌ها از قاعده خاصی پیروی نمی‌کند که در صورت اصلاح، می‌تواند منابع مالی زیادی را ایجاد کند. هوشمندسازی شهر، نه تنها هزینه‌های بسیار زیادی را از دوش شهرداری برمی‌دارد که می‌تواند منابع درآمدی قابل‌توجهی را در اختیار شهرداری قرار دهد. این امر دامنه‌ای از درآمدها از اجاره تاسیسات زیرساختی موجود تا ایجاد کسب‌و‌کارهای جدید را شامل می‌شود، در حالی‌که شهرداری کلان‌شهرها بیشترین فضای فرهنگی شهر در قالب فرهنگ‌سراها، کتابخانه‌ها و... را بر عهده دارد، اما به طور تقریبی سهم شهرداری از فعالیت‌های هنری‌فرهنگی بسیار ناچیز و در حد صفر تعریف می‌شود. این در حالی است که روزانه تعدادی تئاتر در شهرها برگزار می‌شود. به طور حتم این موضوع به معنی ورود رقابتی شهرداری به این حوزه نیست، بلکه می‌تواند فضای فعالیت را در اختیار اصحاب حرفه قرار دهد.

راهکارهای درمانی

شهرداری‌ها در تمام کشورهای دنیا به دلیل نگهداشت و توسعه شهر با هزینه‌های گسترده‌ای مواجه هستند که تامین آنها نیازمند منابع مالی فراوانی است. مالی‌سازی یکی از مهم‌ترین راهکارهای بلندمدت تامین مالی کسری بودجه شهرداری‌ها محسوب می‌شود. مالی‌سازی شهرها به معنای توسعه بازارهای مالی در شهر و استفاده از مبانی فعالیت‌ها، عوامل موثر در بازار پول و سرمایه هستند.خصوصی‌سازی و برون‌سپاری هم یکی دیگر از جدی‌ترین راهکارهای تامین مالی پروژه‌های شهری است.