«اقدام ملی تولید و عرضه مسکن» بازار مسکن را تکان می‌دهد؟

اقدام ملی تولید و عرضه مسکن» طرح دولت دوازدهم برای خانه‌دار کردن مردم است که به صورت جدی از خردادماه 98 توسط وزیر راه و شهر‌سازی افتتاح شد. قرار است در این طرح 400 هزار واحد مسکونی احداث شود که زمین آنها متعلق به دولت است و عملیات ساخت را بخش خصوصی انجام خواهد داد. براساس جزئیات منتشر شده‌ از این طرح، بانک‌ها باید تسهیلات 18درصدی در اختیار انبوه‌سازان بگذارند و پس از تکمیل بخشی از عملیات ساخت، پیش‌فروش ابتدایی به مشتریان انجام خواهد شد تا سرمایه لازم جهت ساخت مابقی پروژه تامین شود.محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی، خردادماه کلنگ‌زنی نخستین فاز این برنامه را انجام داد که 1200 واحد مسکونی و 200 واحد تجاری در شهر جدید اندیشه احداث خواهد شد. حبیب‌اله طاهرخانی، مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید،نیز  نیمه تیرماه جزئیات کاملی از این طرح منتشر کرد؛ البته هنوز مشخصاتی از چگونگی پیش‌خرید این واحد‌ها توسط متقاضیان منتشر نشده‌است و باید منتظر اطلاعیه‌های شرکت عمران شهر‌های جدید بود.

جزئیات اقدام ملی تولید و عرضه مسکن

حبیب‌اله طاهرخانی، مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید یک هفته پیش وعده داد که در طرح اقدام ملی تولید و عرضه مسکن 400هزار واحد ساخته خواهد شد که 200 هزار واحد مسکونی آنها در مرحله 40درصد ساخت پیش‌فروش‌ خواهد شد. عملیات ساخت و ساز اغلب در شهر‌های جدید انجام خواهد شد تا به‌دلیل نرخ پایین‌تر زمین، قیمت تمام شده‌ واحد‌ها برای مردم پایین‌تر تمام شود. به‌صورت دقیق‌تر 200 هزار واحد از این املاک در شهر‌های جدید ساخته خواهد شد، 100 هزار واحد دیگر آنها به بنیاد مسکن واگذار شده‌است و 100هزار واحد باقی‌مانده از طریق نوسازی بافت‌های فرسوده‌ ساخته خواهد ‌شد؛ در نتیجه عملیات ساخت در شهر‌های جدید مانند فولادشهر، بهارستان و شهر مجلسی باید دوبرابر بیشتر از بافت فرسوده اصفهان‌ باشد.سازنده نیازی به خرید اوراق تسهیلات ندارد و چند بانک تعهد کرده‌اند  برای ساخت واحد‌ها تسهیلات 18 درصدی ارائه دهند که کوتاه مدت است و باید در طول دوران ساخت، پرداخت شود. زمین‌ احداث واحد‌های مسکونی توسط دولت در اختیار سازندگان قرار می‌گیرد و در مقابل، آنها انتهای کار برابر با ارزش زمین باید واحد به دولت بدهند. در قرارداد میان سازنده و دولت قیمت‌ زمین پس از ساخت محاسبه خواهد‌شد.با این حساب، واحد‌ها در طرح اقدام ملی تولید و عرضه مسکن به دو صورت عرضه خواهد شد. حجم عمده آنها توسط مراکز عمران شهر‌های جدید پیش‌فروش می‌شود و مابقی که سهم دولت است نصیب کارمندان خواهد شد. با پیشرفت کار این واحد‌‌ها تا 40 درصد شرکت‌ عمران شهر‌های جدید با اطلاعیه‌هایی پیش‌فروش آنها را آغاز خواهند کرد. هنوز اطلاعاتی از چگونگی پیش‌فروش منتشر نشده‌است؛ ولی برای افرادی که وام مسکن دریافت نکرده‌اند این امکان وجود دارد که بخشی از قیمت‌ ملک را با وام مسکن بپردازند، اما اینکه آیا مابقی مبلغ به صورت نقد دریافت شود یا اقساطی، بسته به حجم تقاضا در آن شهر‌ها دارد. اگر تقاضا بالا نباشد مانند مسکن مهر، تسهیلات ویژه‌ای برای متقاضیان در نظر گرفته خواهد شد.

تفاوت مسکن مهر با اقدام ملی تولید‌ و عرضه مسکن

مدیر عامل شرکت عمران شهرهای جدید مدعی است اقدام ملی تولید و عرضه مسکن برخلاف مسکن مهر توسط بخش خصوصی انجام می‌‌شود. به گفته طاهرخانی «دولت قرار نیست مانند طرح مسکن مهر به این برنامه ورود کند. در طرح مسکن مهر متقاضیان ثبت‌نام می‌کردند، منابع آنها جمع آوری و ساخت پروژه‌ها شروع می‌شد، دولت (شامل ادارات کل راه و شهرسازی استان‌ها، شرکت عمران شهرهای جدید و بنیاد مسکن) مسئولیت اجرای پروژه‌ها را به وکالت از متقاضی بر عهده داشتند؛ این در حالی است که در برنامه اقدام ملی قرارداد مشارکت با بخش خصوصی (انبوه ساز یا سرمایه گذار) در قالب ساختار مشخصی به امضا می‌رسد.» به بیان دیگر، بانک مرکزی دخالتی در تامین اعتبار این طرح نخواهدداشت؛ بلکه فقط ‌چند بانک به واسطه تسهیلات 18 درصدی انبوه‌سازان را در این طرح حمایت می‌کنند که با توجه به کوتاه مدت بودن آنها شاید از این تسهیلات استقبال خاصی نشود؛ درنتیجه با ورود بخش خصوصی تمامی محاسبات از چگونگی ساخت، زمان‌بندی پروژه و حتی بازاریابی برعهده بخش خصوصی خواهدبود تا از بروز مشکلات شایع در مسکن مهر جلوگیری شود. در مسکن مهر به دلیل متولی بودن دولت گاهی سازندگان علاقه‌ای به اتمام پروژه نداشتند؛ ولی در برنامه اقدام ملی تولید و عرضه مسکن بخش خصوصی به دنبال پیشبرد کار و اتمام آن است تا زودتر پول خود را دریافت کند. طاهرخانی تاکید کرد: «بر خلاف آنچه در مسکن مهر رخ داد و ما با حجم انبوهی از واحدهای فاقد متقاضی مواجه شدیم، اما در این برنامه قطعاچنین مشکلی بروز نخواهد کرد؛ چون بخش خصوصی وقتی می‌خواهد در طرحی سرمایه گذاری کند، مطالعات لازم را برای بازاریابی فروش واحدها انجام می‌دهد. »